Ceny transferowe – zmiany w 2021 r.

Bartosz Fuchs, Mateusz Żyła

2 kwietnia 2021 r.

Nikogo już nie dziwi, że wraz z rozpoczęciem nowego roku podatnicy mogą spodziewać się zmian w obszarze cen transferowych. Nie inaczej jest w przypadku bieżącego roku - od 1 stycznia weszła w życie nowelizacja przepisów o cenach transferowych.

Wprowadzone tym razem zmiany mają charakter rewolucyjny. Generują potencjalny obowiązek dokumentacyjny względem transakcji realizowanych z podmiotami niepowiązanymi. Jest również kilka ułatwień, które poprawiają sytuację podatników w związku z pandemią SARS-CoV-2.

Dodatkowe obowiązki dokumentacyjne

Najbardziej kontrowersyjną zmianą jest wprowadzenie obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych (w tym również analizy cen transferowych) dla transakcji, w której rzeczywisty właściciel jest innym podmiotem niż kontrahent podatnika oraz ma on miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową (tzw. raj podatkowy). Próg dla tego typu transakcji wynosi 500 000 zł.

Przepis w przypadku, w którym kontrahent podatnika (podmiot powiązany lub niepowiązany) dokonuje jakichkolwiek rozliczeń z podmiotem z raju podatkowego – wskazuje na domniemanie, że rzeczywisty właściciel jest podmiotem z raju podatkowego. Ustawodawca posłużył się w tym miejscu szerokim sformułowaniem, które obejmuje właściwie każdą transakcję z podmiotem z raju podatkowego. Jednocześnie dopiero obalenie przez podatnika takiego domniemania zwalnia z obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych dla tego typu transakcji.

Przykład:

Na gruncie nowych przepisów można domniemywać, że rzeczywisty właściciel niepowiązanego z podatnikiem kontrahenta posiada siedzibę w Andorze. W efekcie, jeżeli domniemanie nie zostanie skutecznie obalone, transakcja sprzedaży towarów o wartości 550 000 zł powinna zostać udokumentowana.

Objaśnienia Ministerstwa Finansów – kiedy powstaje obowiązek dokumentacji z podmiotem z raju podatkowego

Powyższą zmianę wprowadzono zarówno do ustawy o CIT, jak również ustawy o PIT. Treść przepisu jest niejasna, dlatego Ministerstwo Finansów (MF) zdecydowało się na wydanie Objaśnień podatkowych dotyczących tego zagadnienia. Obecnie dostępny jest projekt dokumentu, do którego osoby zajmujące się doradztwem podatkowym oraz sami podatnicy mogą składać zastrzeżenia. Głównym zarzutem, pod adresem przygotowanego przez MF dokumentu, jest jego ogólny charakter oraz brak odpowiedzi na pytania podatników i niewyjaśnienie wątpliwych kwestii.

Niebawem jako Rödl & Partner złożymy zastrzeżenia do projektu objaśnień, o czym poinformujemy w odrębnej publikacji.

Dokumentacja do transakcji z raju podatkowego

Niezmieniony został próg dla dotychczasowych transakcji realizowanych przez podatników bezpośrednio z podmiotami z rajów podatkowych, tj. 100 000 zł. Rozszerzono jednak zakres transakcji o wszelkie transakcje dokonywane przez podatnika z podmiotem z raju podatkowego. Do tej pory przepis odnosił się wyłącznie do wybranych transakcji, w tym wypłaty należności na rzecz podmiotu z raju podatkowego lub zawarcie z takim podmiotem umowy spółki niebędącej osobą prawną lub umowy wspólnego przedsięwzięcia.

Rozszerzono również treść lokalnej dokumentacji cen transferowych dotyczącej transakcji z rajem podatkowym o obowiązek wskazania uzasadnienia gospodarczego, w tym m.in. spodziewanych korzyści ekonomicznych z tytułu jej realizacji.

Korzystne zmiany w przepisach o cenach transferowych

Korzystne zmiany w nowych przepisach związane są z okresem obowiązywania pandemii SARS-CoV-2, i dotyczą:

• korekty cen transferowych – zwolnienie z obowiązku posiadania oświadczenia podmiotu powiązanego dotyczącego przeprowadzenia analogicznej korekty cen transferowych w okresie lub za okres trwania pandemii;
• zwolnienia z obowiązku dokumentacyjnego dla transakcji pomiędzy podmiotami krajowymi – w celu skorzystania z tego zwolnienia nie stosuje się wymogu dotyczącego nieponiesienia straty, jeśli przychody strony transakcji spadły w danym roku o co najmniej 50% w porównaniu do poprzedniego roku.

Podsumowanie

Nowelizacja przepisów dotyczących cen transferowych stanowi przejaw rosnącego zainteresowania organów państwowych relacjami biznesowymi podatników z rajami podatkowymi. Obrana przez ustawodawcę wykładnia niestety rozszerza obowiązki dokumentacyjne również na transakcje z kontrahentami zupełnie niepowiązanymi.

W celu prawidłowego wypełnienia nowych, jak i istniejących obowiązków na gruncie cen transferowych rekomendujemy następujące działania:

• przegląd istniejących umów i dokumentacji oraz ich uaktualnienia tak, by pozwalały na dochowanie należytej staranności;
• opracowanie procedury weryfikacji kontrahentów w zakresie ich rozliczeń z podmiotami rajowymi;
• modyfikacja polityk cen transferowych i innych standardów wewnętrznych podatnika pod względem procedury należytej staranności.

W przypadku pytań dotyczących wskazanych powyżej zmian w przepisach, zapraszamy do kontaktu z ekspertami Rödl & Partner.