Urlop wychowawczy – najważniejsze informacje

Urlop wychowawczy nie przysługuje zatrudnionym na umowę zlecenie, o dzieło, bezrobotnym i ubezpieczonym w KRUS.

Aby skorzystać z urlopu wychowawczego konieczne jest złożenie pracodawcy wniosku w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego świadczenia.  Wniosek o urlop wychowawczy jest dla pracodawcy wiążący i nie ma prawa go odmówić. 

W przypadku, gdy pracownik przedłoży taki wniosek bez zachowania ww. terminu, pracodawca udzieli urlopu wychowawczego nie później niż z dniem upływu 21 dni od jego wpłynięcia.

W każdej chwili możesz też zrezygnować z urlopu wychowawczego. Musi się to jednak odbyć za zgodą pracodawcy lub po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy i najpóźniej na 30 dni przed zamierzonym podjęciem pracy.

Urlop wychowawczy w maksymalnym wymiarze liczy 36 miesięcy. Możesz go wykorzystać jedynie do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat. 

Urlop wychowawczy może być wykorzystany jednorazowo albo w częściach – maksymalnie w pięciu, co jest ustalane w oparciu o liczbę złożonych wniosków o udzielenie urlopu.

Urlop przysługuje każdemu rodzicowi / opiekunowi prawnemu i może być podzielony między 2 osoby. Przy czym jeden z rodziców może wykorzystać do 35 miesięcy urlopu wychowawczego. Inaczej jest w sytuacji, gdy jeden rodzic nie żyje lub nie przysługuje mu prawo do opieki nad dzieckiem – wtedy drugiemu przysługuje pełne 36 miesięcy.

Opiekunowie mogą również wziąć urlop wychowawczy w tym samym czasie – wówczas każdemu z nich przysługuje 18 miesięcy opieki nad dzieckiem. 

Wyjątkiem są rodziny, które otrzymują zasiłek rodzinny ze względu na niskie dochody. Takie osoby mogą wówczas złożyć wniosek o dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego w wysokości 400 zł. 

Jeżeli jednak, będąc na urlopie wychowawczym, zdecydujesz się na podjęcie pracy zarobkowej lub rozpoczniesz prowadzenie własnej działalności gospodarczej – składki przestaną być opłacane przez państwo, a będą naliczane i opłacane od nowego tytułu – stosownie: umowy o pracę, umowy zlecenia lub działalności gospodarczej.

Okres korzystania z urlopu wychowawczego wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze i do stażu pracy.

W trakcie korzystania z urlopu wychowawczego Twój stosunek pracy podlega ochronie. Pracodawca w tym okresie nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez Ciebie wniosku o urlop wychowawczy do dnia zakończenia tego urlopu. 

Rozwiązanie przez pracodawcę umowy jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Po powrocie z urlopu wychowawczego pracodawca musi dopuścić Cię do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem.

Aby skorzystać z urlopu wychowawczego taki rodzic powinien zawiesić działalność gospodarczą po zakończeniu urlopu macierzyńskiego wypłacanego przez ZUS. Zawieszenie działalności gospodarczej oznacza objęcie wnioskującego ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym, które jest finansowane z budżetu państwa.

We wniosku należy wskazać, że zawieszenie następuje w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem oraz podać datę końcową zawieszenia. Jednocześnie możesz złożyć wniosek o wznowienie działalności po upływie okresu zawieszenia.

We wniosku należy podać:

Do wniosku dołączasz pisemne oświadczenie drugiego z rodziców / opiekunów o niekorzystaniu z urlopu wychowawczego w tym samym czasie.

Ponadto do wniosku należy dołączyć oświadczenie o nieposiadaniu innych tytułów do ubezpieczeń w tym okresie. 

Wniosek o urlop wychowawczy składasz nie krócej niż 21 dni przed rozpoczęciem urlopu. 

Masz pytania dotyczące urlopu wychowawczego? Skontaktuj się z naszymi ekspertami.